In de grote stoeve en ere verhaelen uut Appelsche

door

 

SSR-veurzitter KLaas van Weperen overhaandigt et eerste exemplaor van et ni’je boek an Wiebe de Jong. Links Overd-redakteur Jannes Westerhof, die de verhaelen veur et boek mit uutzocht (Foto: Lenus v.d. Broek)

Deensdagmorgen 12 september tuugden Schrieversronteveurzitter Klaas van Weperen en Jannes Westerhuis, hi’j is redakteur van et Stellingwarfs tiedschrift De Ovend, tegere naor Et Vene. Daor woont sund jaor en dag schriever Wiebe J. de Jong, die liekewel van oorsprong van Appelsche komt. Al weer flink wat jaoren leden schreef De Jong verhaelen over zien herinnerings an et oolde Appelsche. Mar hi’j schreef doe ok de verhaelen op van zien pake, die die verhaelen weer heurd hadde van die zien pake. De overooldpake van Wiebe de Jong was eertieds scheper in Appelsche, zodat flink wat verhaelen over zien erverings in et veld gaon. Soms kommen in die verhaelen ok aorige volkskundige elementen veur, die ze om die reden nóg aoriger maeken. Al die verhaelen bin kotleden bundeld en bin now in boekvorm verschenen. De Jong, die eerdaegs 90 jaor wodt, bleek ommeraek bliede te wezen mit et boek, zo bleek wel doe hi’j uut hanen van Van Weperen et eerste exemplaor kreeg. De verhaelen blieven ommes zo in omloop en geven een weerdevol beeld van et Appelsche van eertieds.

Veur de mooi omslagfoto zorgde Gonnie Veldhuizen. Daor is de grote stoeve op te zien, een oolde benaeming veur de Kaele Dunen. Veur et omslag en de vormgeving zorgde Sietske Bloemhoff.

 

 

Veul belangstelling veur boek over de Stellingwarver gemientewaopens

door

Et eerste exemplaor van et ni’je boek was veur de heer Rudolf J. Broersma van de Rie foar de Fryske Heraldiek (foto Lenus v.d. Broek)

Veurofgaonde an de prissentaosie van et boek ‘De raadselachtige gemeentewapens van de Stellingwerven’ konnen de bezukers an de aovend luusteren naor twie interessaante lezings. Veur de eerste zorgde historikus Cor Trompetter uut Wolvege; hi’j hul een beschouwing over de zin en onzin van herdaenken. N.a.v. zien interessaante kiek op die zaeke kwammen d’r aorig wat reakties uut de zowat volle bovenzael van hotel-resteraant Lunia in Berkoop. De twiede lezing was veur rekening van Jelle Terluin uut Beetsterzwaog, hi’j is een deskundige op et gebied van de heraldiek en hul een interessaante inleiding over de geschiedenis van mit naeme de griffioen in de gemientewaopens van de beide Stellingwarven. Terluin verwees in zien verhael mit riegelmaot naor et boek dat mitien nao zien lezing prissenteerd wodde.

In de midden auteur Frans Wuijts, naost him Jelle Terluin en Cor Trompetter (foto: Lenus v.d. Broek)

Nao een inleidend verhael deur siktaoris Hendrik Fokkema van de Stellingwarver Schrieversronte – Fokkema vervong veurzitter Klaas van Weperen die ere verplichtings hadde – overhaandigde auteur Frans Wuijts et eerste exemplaor van zien ni’je boek an de heer Rudolf J. Broersma, ok deskundige op et gebied van de heraldiek en o.e. lid van de Rie foar Fryske Heraldiek. Broersma hadde tiedens et schrieven an et boek Wuijts mit raod en daod bi’jstaon, en daorveur weren auteur en uutgever him slim erkentelik.

Et twiede exemplaor wodt an de auteur overhaandigd deur Hendrik Fokkema, siktaoris van de Stellingwarver Schrieversronte (foto: Lenus v.d. Broek)

Et twiede exemplaor van et boek wodde uutrikt an de auteur zels, wiels et dadde naor de Bauke Visser Koenders, de vormgever van et mooi uutvoerde boek, gong. Et vierde exemplaor was veur burgemeester Harry Oosterman van Oost-Stellingwarf die een veurwoord in et boek schreven het.

Et ni’je boek is alweer de 177e uutgifte van de stichting Stellingwarver Schrieversronte uut Berkoop.

Meertaelighied in Corrèze

door

Henk en Philomène Bloemhoff zaggen een schoffien leden in Frankriek weer een mooi veurbeeld van twietaelighied. Dit keer in et Fraanse depattement Corrèze. De gemiente Curemonte wodt anduded in et Fraans, mit daoronder de naeme in et Occitaans, een streektael die nog altied bruukt wodt.

EERSTE STELLINGWARVER FILM: DAOR KLEPT DE KLOKKE WEER

door

De filmcrew bi’j de Bruntingerhof, een boerderi’je uut de 16e ieuw, in Orvelte (foto: Henrieke Kruise)

Eerste regie-assistent Marco Zeegers (links) en een groep figuraanten bi’j de karke van Berkoop (foto: Lenus v.d. Broek)

In de twiede helte van juli wodden de opnaemen maekt veur de film ‘Daor klept de klokke weer’. Et verhael in de film is een bewarking van et boek dat in 1959 schreven wodde deur meester H. Hoogeveen van Oosterwoolde. Vuuftig jaor laeter wodde et boek ‘Daor klept de klokke weer’ in et Stellingwarfs vertaeld deur onderwiezer Hans Koopmans van Oosterwoolde. Et gaot over de periode dat Stellingwarf nao veul striederi’je zien vri’jhied veurgoed kwietraekte. Dat gebeurde in september 1500 doe veldheer Wilwold von Schaumburg bi’j Berkoop in opdracht van Hertog Albrecht van Saksen zien tenten opsleug. Die mos mit zien leger van 1500 man de stried angaon mit de laeste verzetsgroepen van Stellingwarf, alliend dat gebied hadde keuning Maximiliaan nog niet erkend. De Friese gebieden weren doe al overstag gaon, zodat Stellingwarf et laeste gebied was dat streed tegen de overheersing deur de Saksers. Mar uuteindelik raekt ok Stellingwarf zien vri’jhied kwiet en wodt een grieteni’je van Frieslaand. In 1517 wodt de grieteni’je verdield in Oost- en West-Stellingwarf.

Kleraosie-adviseur en -maekster Henrieke Kruise (Grunningen) en heufdrolspeulder Dirk Nijk uut Wolvege

Drie van de vier heufdrolspeulders en de regisseur; v.l.n.r.: Evert Pultrum (Wolvege), Thomas Rovers, Emma Winter (Wolvege) en Lute Wedekind (Berkoop) 

Veul hulpe kwam d’r ok van ‘De ridders van Frieslaand’ uut Wierum. Zi’j speulden niet alliend mit, mar van heur wodden ok flink wat Middelieuwse attributen liend

Twie ridders en Franke (Lute Wedekind)

An de film deden flink wat speulders en figuraanten mit. Die meldeden heur nao een oproep in de kraanten daorveur an. De heufdrollen weren veur Dirk Nijk (Wolvege), Lute Wedekind (Berkoop), Emma Winter (Wolvege) en Evert Pultrum (Wolvege). Daornaost deden d’r uut tal van Stellingwarver dörpen figuraanten an mit, mar wodden d’r bi’jglieks ok ridders inhuurd van ‘De ridders van Friesland’ uut Wierum.

Links regisseur Thomas Rovers (Grunningen) en kameraman David Koster (filmakedemie Amsterdam)

Theorie…

en praktiek: grimeren op ‘e Delleboersterheide; v.l.n.r. Baukje Oosten, Lute Wedekind, Emma Winter en Kiena Bouwer

Regisseur van de film is Thomas Rovers uut Grunningen, et kamerawark wodt verzorgd deur David Koster (filmakedemie Amsterdam), eerste regieassistent is Marco Reekers (Amsterdam), Jeroen Klokgieters (Amsterdam) en Roelof-Jan Kruise uut Grunningen. Et geluud wodde verzorgd deur Serge Epskamp van Zaandhuzen; hi’j gaot de kommende tied ok zorgen veur de filmmeziek. De middelieuwse kleren bin ontwurpen en maekt deur Henrieke Kruise uut Grunningen, zi’j zorgde ok veur de juuste anklieding van de verschillende lekaosies. De technische ploeg kreeg ondersteuning van Hendrik Betten, Hendrik Fokkema, Jaap Elzenaar, Hans Koopmans en Hans Salverda. Veur et grimeerwark zorgden Kiena Bouwer, Baukje Oosting en Albertha Zwaagstra. De catering wodde verzorgd deur Gerrie en Kees Koopstra. en Ineke Oudshoorn.

Serge Epskamp (links) nemt et geluud van et kleppen van de klokke (deur Hendrik Betten) op; rechts regisseur Thomas Rovers

Op verschillende plakken wodden opnaemen maekt. De eerste twie daegen gebeurde dat in et Drentse Orvelte, daornao wodde d’r opneumen in et Puntersbossien tussen Makkinge en Else, bi’j de karke van Berkoop, an de Harken in Makkinge, op ‘e Delleboersterheide, in en om kesteel Olt Stoutenburgh in Blesdieke, op en bi’j et karkhof van Ni’jberkoop en bi’j de Schaopedobbe.

In et Puntersbossien tussen Makkinge en Else (foto’s Jaap Elzenaar):

    

In en om kesteel Olt Stoutenburgh in Blesdieke:

De kommende tied zal Serge Epskamp speciaole filmmeziek schrieven en zorgt Henrieke Kruise veur illestraosies die bepaolde dielen uut et verhael ondersteunen zullen. Bi’j die illestraosies wo’n verbienende teksten inlezen, dat zal gebeuren deur Femmie van Veen. Daornao zal de film nog monteerd wodden; daorveur zorgt Marco Zeegers i.s.m. Thomas Rovers.

Et doel is dat de première van de film in jannewaori 2018 wezen zal. Daornao wodt de film vertoond in een viertal plakken in de beide Stellingwarven en wodt hi’j beschikber stel dan et onderwies.

(De foto’s waor niet de naeme van de maeker bi’j staot bin van Sietske Bloemhoff)

 

Persoonlike gedichten van Johan Veenstr

door

Et eerste exemplaor veur de ni’je bundel was veur Ria Westerhuis (foto: Lenus v.d. Broek)

Vri’jdagaovend 28 juli was in MFC De Ni’je Stienze in Ni’jhooltpae de prissentaosie van De overkaant van et waeter; de ni’jste dichtbundel van Johan Veenstra. Et eerste exemplaor daorvan was veur de Drentse dichteres Ria Westerhuis uut De Wiek. Beide dichters, die mekeer al langer kennen en veul wardering hebben veur mekaanders wark, dreugen tiedens de aovend veur uut eigen wark.  Ok veur Tonko Ufkes was d’r een eerste exemplaor van de ni’je dichtbundel. Hi’j woont in de stad Grunningen, mar komt van oorsprong van Zeuvenhuzen en praot en schrift zodoende in et Westerkertiers. Ufkes was liekewel deur de Stellingwarver Schrieversronte vraogd om beide dichters te interviewen. Dat dee hi’j op zien bekende veurtreffelike wieze, zodat et pebliek aorig wat an de weet kwam over de schrieveri’je deur Veenstra en Westerhuis.  Ufkes stelde Veenstra de hieltied een vraoge, Mar die mos eerst deur Westerhuis beantwoord wodden. Veenstra kon zodoende  even wat langer over de vraoge naodaenken… Aorig was om te heuren dat Westerhuis in et Drenst schrift mar ok in et Nederlaans, wiels Johan Veenstra angaf dat hi’j alliend in et Stellingwarfs schrieven kan. ‘Die tael beheers ik now ienkeer hielemaole, daor kan ik me goed in uutdrokken. En dat gelt veur et Nederlaans niet, die tael is me niet eigen genoeg.’

Van links naor rechts Ria Westerhuis, Tonko Ufkes en Johan Veenstra (foto: Lenus v.d. Broek)

Serge Epskamp mit lieties in et Aachterhoeks (foto: Lenus v.d. Broek)

Veur een vierde Nedersaksische streektael tiedens disse biezundere kulturele aovend zorgde Serge Epskamp. Hi’j zong en speulde een zeuvental lieties in et Aachterhoeks mit teksten en meziek van himzels. Iene van de lieties was ‘Laeste volle maone’, dat in 2012 in et Stellingwarfs vertaeld wodde en waor de Zaandhuziger dat jaor Stellingwarfpop mit wun.

De overkaant van et waeter is de laeste dichtbundel van Johan Veenstra. In de bundel staon hiele persoonlike gedichten over de meensken die kleur an zien leven geven hebben: zien moeder, onbekende vader, halfbreur en kammeraod. En netuurlik gedichten over himzels, zien dörp en zien oolde huus.

Tiedens de hiele Eupen Stal zit Johan Veenstra mit zien dichtbundel in de hal van et gebouw van de Stellingwarver Schrieversronte in Berkoop. Daor bin ok foto’s te bekieken die verschillende fotografen bi’j vuuf gedichten uut de bundel maekt hebben.