Gerechten uut de streek

In de zommer kregen we middags vaeke een kroppien slaod uut eigen tuun. Dat wodde goed schone wasken, en dan aorig fien sneden. We deden d’r vaeks een siepeltien deur. We kregen d’r eerpels bi’j en braodden een peer plakkies spek en deden wat zoerstip over et slaod. Zoerstip is aenlik etzelde as soepenmaelenbri’j, mar dan wat dunder.

(Gegevens Koop Gorte, Stellingwarver Spreukekelinder 2003)

Ok in et Stellingwarfs Woordeboek is nog wel wat te vienen over dit oolde gerecht:

Zo vertelden infermaanten veur et Stellingwarfs Woordeboek uut Berkoop dat zoerstip ok wel bi’j vis eten wodde: ‘Bi’j vis smaekt mosterdstip slimme lekker; zoerstip wodde ok wel bruukt.’ En infermaanten uut Steggerde vertelden: ‘Mit zoerstip dan hej’ soepe mit boekweitenmael, dan koold beslag maeken en reuren tot et kookt; soms kwam d’r nog wat eek deur.’

Brune bonen

Zaoterdags was et bi’j de winterdag altied drok op de boerderi’je. Alles mos dubbel klaorzet wodden veur de zundag. De vrouw had et ok altied drok, want veur de zundag mos alles een extra beurt hebben. Dus die dag gien geklonkel mit gruunten en zo. We kregen daoromme op zaoterdag haost altied brune bonen. Lekker man!

De vrouw hadde de bonen vri’jdagsaovens al in de wieke zet, aanders weren ze niet bi’jtieds geer. Zaoterdagmorgens op ‘e tied zette ze de bonen dan op de kachel. Et smaekte middags heerlik. Een peer uutbraoden plakken spek, soms mit stroop en een scheutien eek d’r overhenne!

As bri’j kregen we dan vaeke een bod eigenmaekte soepenbri’j.

(Gegevens Koop Gorte, Stellingwarver Spreukekelinder 2003)

Stieve ries

Een zundagse kost was vroeger stieve ries. Groffe rieskorrels mos ie daor veur hebben, niet van die kleine korrelties.

Zaoterdags wodden de rieskorrels kookt in volle melk, melk zó van de koe. Ie kookten et tot de ries goed stief wodde. Dan deej’ ze in een grote schaole en dan was ze de volgende dag, zundags dus, goed anstiefd. Aovens teveuren wodden d’r ok rezienen in ’t waeter zet om op te zwullen.

As et an et eten toe was wodde d’r boerebotter smulten in een statpannegien op de kachel.

En wat was dat dan lekker, zundags. Stieve ries in ’t bod mit rezienen, bottervet en brune suker d’r overhenne.

Prinsessebonen

Bi’j de winterdag wodde d’r indertied as gruunte nog al es prinsessebonen uut de weckflesse eten. Weckflessen bin uut de tied, mar schienen d’r de laeste jaoren ok wel es weer wat in te kommen. Vandaege-de-dag komt d’r een boel uut de diepvries of uut blik, mar niet iederiene vint bonen uut de diepvries lekker.

Bi’j de zoemerdag mossen de bonen draoded, punt en deurbreuken wodden. Dan bleek laeter nog wel es dat d’r een draotien an zat. Dat was vanzels hiel vervelend, want dan haj’ de mond vol weckbonen, de smaek was lekker, mar die draoden…

De ‘linkerhaand’ wodde ok altied goed vuld mit een stok vleis uut de weckflesse. Dat kon een ribbegien wezen, een karbonade of ok wel een plakke schinke van et varken dat in de maond november slaacht was.

De schinke was licht rookt in et rookhokke dat bi’j haost iedere boerderi’je op de zoolder te vienen was.

(Gegevens Koop Gorte, Stellingwarver Spreukekelinder 2003)