Invul Spullegien, Harm Houtman
Uut de ovend van: meert 1973 no. 3, blz. 6-8
Archief
Stellingwarfs tiedschrift DE OVEND bestaot in 2022 mar liefst 50 jaor!
2022: een biezunder jaor, en dat is et! Want niet alliend de Stellingwarver Schrieversronte bestaot in 2022 vuuftig jaor – om percies te wezen op 29 april –, datzelde gelt ok veur et Stellingwarfs tiedschrift De Ovend. En vanzels is ok daor dit jubileumjaor extra ommedaenken veur. Zo verschient d’r laeter dit jaor een speciaol jubileumnommer, mar deur et hiele jaor henne gaot webmaster Ninke van der Veen ok iedere weke aorige bi’jdregen uut oolde jaorgangen plaetsen op disse webstee. Vandaege lezen jim een bi’jdrege uut de aldereerste, doe nog stencilde, Ovend! Wie alle oolde Ovends graeg lezen wil, dat kan ok. De pepieren versies bin te lezen in de haandbiebeltheek van oons taelinstituut. De digitaole versies kuj’ vienen op www.stellingia.nl. Now, daor gaon we, uut 1972:
Auteur: Jouk
Uut De Ovend van: 1e jg. no. 1 – Sept. 1972, blz. 3
Bron: https://www.stellingia.nl/de-ovend-jaorgang-1-nommer-1/
De Ovend van december 2020 is d’r!
De leden van de Stellingwarver Schrieversronte en zo ok de aandere abonnees van ‘De Ovend’ hebben him al weer in huus kregen: de zesde en toegelieke laeste oflevering van et Stellingwarver tiedschrift ‘De Ovend’. Twintig euro per jaor, losse nommers € 4,00.
Et is weer typisch een hiel mooi Ovend-nommer dat veur oons ligt. Een pracht van een artikel staot an et begin, dat wil zeggen krek nao een mooi ‘Veuroffien’ van Jan Koops over zien verhuzeri’je en perikels d’r bi’j. Dat mooie artikel is van de haand van Kjest Herder. Et is een vraoggesprek mit scheidend direkteur Sietske Bloemhoff. Titel: ‘Sietske Bloemhoff: “Et zit d’r op!”. Behalven Schrieversronte-angelegenheden duken ze tegere ok in veerdere aktiviteiten van Sietske, zoas op et terrein van de folk-meziek in et verleden. D’r volgt nog een ofscheidssymposium in et ni’je jaor. Wanneer is nog niet wisse. Anslutend lezen we ankondigings van twie ni’je boeken: ‘Jaorboek Nedersaksisch 1 (2020)’ en ‘Introduction to Dutch Low Saxon. Language and Literature’. In beide boeken staot ok et Stellingwarfs in ’t volle locht.
Alweer een pracht van een artikel volgt dan: ‘De slag bi’j Berkoop die niet deurgong’. Dat is een uutvoerige uutienzetting van historikus Sierd van Randen, ofkomstig van Oosterwoolde, die mit een starke zelsberisseneerde uutleg van een bepaolde pesaosie uut de ‘Quedam narracio de Groninghe, de Thrente, de Covordia’ (bi’j streekgeschiedkundigen goed bekend), annemelik maekt dat een veurneumen ‘slag’ bi’j Berkoop die toch niet deurgong, dudet op de ienhied ‘Stellingwarf’ al in 1232. Mit ere woorden, Stellingwarf as ‘laand’ begint dan al, niet pas in 1309 (et jaor van bekende Stellingwarver oorlogvoerderi’je om en in Vollenhove). Attie Nijboer komt mit et gedicht ‘Gevangen’, en dan volgen verhaelen van Rob Zethoven: ‘Een onvergetelike sunderklaosaovend’, Freddie de Vries: ‘Een allemachtig taoi volk!’, Kjest Herder: ‘Aandere liefde’, Sjoukje Oosterloo: ‘Ni’jjaor in Aovendrood’ en Carol Klok: die vertelt over ‘Popke Lap, de hooltsnieder van Scharpenzeel’. In ‘Kniezebikker en kniezebieter. Over een peer Stellingwarver voegelnaemen’ gaot taelkundige Henk Bloemhoff in op et komof van die biezundere woorden. Frank Spijkers zien strip ‘Otto, heer van Buil’ past bi’j de tied van de schieteri’je mit vuurwark om ni’jjaor henne. Hoe dat kan? Zels lezen, disse mooie ‘Ovend’. Dan kriej’ d’r nog ni’jgies en redaktionele zaeken op toe!
Op ‘e foto: Sietske Bloemhoff mit heur beide honnen (@Kjest Herder)
Enthousiasme en lof veur ni’je film
Op ‘e foto’s: linksboven geft Patrick Hoving een kotte uutleg over de film. Vervolgens drie beelden uut de film, mit op ‘e dadde heufdrollespeulder Andries van der Veen as vertellende pake. Op ‘e vuufde foto beantwoordt Patrick vraogen uut de zael en op ‘e laeste bedaankt Sietske Bloemhoff Anneke Hoek van Het Kanaal die et beeld van de peerden maekte en Sanam Tahmasebi, die de rolle van de hekse speult. (Foto’s: Lenus van der Broek)
‘Geweldig mooi, en somstieden arg spannend!’ Die reaktie was nao ofloop van de première van de film over de verdwenen peerden van Ni’jberkoop van verschillende kaanten te heuren. In een zowat volle dörpszael van et MFA in Berkoop was zaoterdagaovend disse kotte film, die ongeveer een kertier duurt, veur et eerst te zien. Et artistiek kollektief ‘Het Kanaal’ schreef in 2019 et skript en maekte doe ok de opnaemen. An et aende van dat jaor en begin dit jaor rondde de uut zeuven jonge personen bestaonde groep heur verbelinge en uutwarking van et oolde verhael of. De film wodde maekt in opdracht van de Stellingwarver Schrieversronte, zoas dat in 2018 ok et geval was mit et lekaosietheater De Verdwenen Peerden in et kader van Kulturele Heufdstad.
Waorschouwing
De film begint mit beelden in et Diakenievene en een stemme die over eertieds vertelt: ‘De turf in het dorp was op en mensen stierven van de kou. Er zat niets anders op dan door te steken’. Vier turfgrevers besluten daoromme op een dag om langer deur te warken. Et vene warkt en trilt, de spanning wodt opbouwd, mit de manluden komt et niet goed. De beide peerden die ze mitneumen hadden draeven weeromme naor et dörp. In de tied van now gaot een kleinzeune (speuld deur Wietse de Haan) mit zien pake (Andries van der Veen), die boswaachter is, de bos in. Pake vertelt over hoe et leven en de netuur eertieds in de omgeving was, en wat d’r deur de jaoren henne veraanderde. Uuteindelik kommen ze uut bi’j een beeld waorin een karkien en een peerd te zien is, en vraogen heur of wat de aachtergrond daorvan is en veural waoromme et d’r staot. Dan locht inienen de omgeving op en klinkt d’r in et Perzisch de waorschouwing van een hekse (speuld deur de Iraanse Sanam Tahmasebi) veur al die veraanderings…
Het Kanaal
Et beeld dat speciaol veur de film maekt wodde deur beeldend keunstener Janneke Hoek van ‘Het Kanaal’ staot vandaege-de-dag op et karkhof van Ni’jberkoop. Et is een blievende herinnering an et verhael van de verdwenen peerden dat him rond 1824 opspeuld hebben zol. ‘Het Kanaal’ bestaot uut Patrick Hoving, Wietse de Haan, Janneke Hoek, Sanam Tahmasebi, Evert Prummel, Sander Koning en Muxinghe Chen.
Veur et geven van de filmopdracht an ‘Het Kanaal’ het de Stellingwarver Schrieversronte bewust keuzen. Direkteur Sietske Bloemhoff: ‘Wi’j betrekken graeg jonge en telentvolle meensken bi’j projekten van oons. Patrick Hoving kende ik al, en wus dat hi’j veur een biezundere filmverwarking van dit thema zorgen kon. Hi’j gaf an dat hi’j de opdracht graeg mit zien kollektief, bestaonde uut studenten van de keunstakedemie Minerva, et konservatorium in Grunningen en de Akedemie veur Popkultuur in Liwwadden uutvoeren willen zol, en dat bleek een schot in de roze. De kaans is daoromme groot dat d’r binnen niet al te lange tied opni’j een gezaemelik projekt uut aende gaon zal.’
Andries van der Veen
Nao et schoft vertoonde Andries van der Veen zien ni’jste netuurfilm ‘De stried om et bestaon’, daor hi’j o.e. in zien lat hoe de netuur de hieltied veerder aachteruut gaot en wat de konsekweensies daor van binnen. De meerste, pattietoeren indrokwekkende, filmbeelden maekte Van der Veen in et netuurgebied De Braandemeer; tegere mit netuurman Freddie de Vries is hi’j ok as verteller in de film te heuren.