Algemien

Op 11 september is Jan Kits Nieuwenkamp, oold-bestuurslid van de Schrieversronte, wegraekt. De Stellingwarver dichteres Attie Nijboer het bi’j de begraffenis onderstaond gedicht veurdreugen.

Jan was grepen deur tael
Hi’j pruufde
Hi’j bruukte woorden
Van ‘veer’ over de greens

Hi’j omaarmde et eigene
Et Hoog Nederlaans
Mar had ok oge en ore
Veur ‘vremde’ woorden en klaanken

En zo omaarde hi’j ok
De memmetael van et
Stellingwarver laand
Liekewel as de kultuur

Jan was een sociaol aktief
En slim beweugen meens
Zien passie veur tael
En de schoonhied van

Et kulturiele arfgoed
Gongen bi’j him haand in haand.
Hi’j was niet ienkennig
Nooit te benauwd om
De hanen uut ‘e
Mouwen te stikken

Mit zien hulpe en bi’jdrege
En inzet in et vri’jwilligerswark
Was niet inkeld en alliend
De Schrieversronte uut ‘e braand

Hi’j klom in de penne
Verstarkte mennig bestuur
Altied weer dreven deur
En op zuuk naor de verbiening
De erkenning ók
Van de minderhiedstael

Alliend een slimme ziekte
Snoerde Jan meer en meer de mond
Toch gong zien moed niet verleuren
Ok al raekten woorden vertiesd

Hieltied meer te zuke
Heul jow leven
betien bi’j betien op
Et is goed zo, de cirkel is rond

Uut jow naeme heuren laoten
Zeggen, spreken veur jow
In de veur jow zo eigen tael
Die jow zo lief was

Daoromme,
In disse ‘eigen’ slotakkoorden
Jow gedaenken
Jow bedaanken Jan
Dat komt hier ommeraek van pas!

Weidum, 18 september 2021

Attie Nijboer.

Vanwegens corona mos de jaorvergeerdering van 2020 veurig jaor al een stokmennig keren uutsteld
wodden. Het bestuur wol graeg de jaorvergeerdering dit veurjaor holen, mar ok halverwege april
zaten wi’j nog in een ‘lockdown’. Gelokkig meugen we wat corona betreft weer bi’j mekeer kommen.

Het bestuur stelt daoromme veur om de jaorvergeerdering te holen op zaoterdagmiddag 25
september 2021 van 14.00 uur tot 17.00 uur in et MFA in Berkoop. Al van 13.30 ure of kuj’m een
koppien koffie kriegen.

De jaorverslaogen van 2019 en 2020 zullen die vergeerdering vaastesteld wodden, mar vanzels
maekt de SSR der ok een gezellige middag van mit veurdrachten. De ni’je directeur Abel Darwinkel
kan himzels die middag eindelik veurstellen an de leden van de Schrieversronte.

Jim bin’ der toch ok bi’j?

Zoe’n kwat van de 15-plussers bruukt thuus et meerst een ere tael as et Nederlaans. Dat kan gaon om een dialekt, een regionaole tael: Limborgs, Fries of Nedersaksisch, of om een ere taal, zoas Engels, Pools of Turks. Et bruken van regionaole taelen en dialekten verschilt naor gelang de regio, mar ok opleiding en leeftied bin van invloed. Dit dot blieken uut ni’je ciefers van et CBS-onderzuuk Sociaole saemenhang en welwezen, dat in 2019 onder roem 7,5 duzend personen uutvoerd is.
De drie regionaole taelen mit mekeer tellen veur 10 percent. De verdieling is zo: Nedersaksisch: 5 percent, Fries: 2 percent en Limburgs: roem 3 percent).

Et is de eerste keer sund 1998 dat over dit onderwarp een nationaol onderzuuk holen is dat baseerd is op een representatieve steekproef. De dielnemers gavven bescheid op de vraoge: ‘Welke tael of welk dialekt wodt bi’j jow thuus et meerst praot?’ Daorbi’j konnen ze kiezen uut een lieste mit 111 taelen en dialekten. Butendat konnen ze een tael of dialekt zels angeven as die niet op ‘e lieste stonnen. Mit mekeer wodden 149 taelen en dialekten nuumd. Et hiele CBS-onderzuuk is nao te lezen op heur webstee, zie:
ww.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2021/28/kwart-15-plussers-spreekt-thuis-dialect-of-andere-taal-dan-nederlands
De uutgebreide risseltaoten bin publiceerd as artikel, dat op dat adres te vienen is: ‘Talen en dialect in Nederland – Wat spreken we thuis en wat schrijven we op sociale media?’

Et was oflopen weke al in et ni’js dat van 31 meie of Omroep Frieslaand mit een hiele ni’je opzet van heur radiopergrammes komt. Zo wodt d’r mar liefst veur vier hiele ni’je pergrammes zorgd, wiels ere pergrammes verni’jd wodden.  

Jan Koops lödt de Elsiger klokke, naodat et boek ‘Luudklokken en klokkestoelen in Stellingwarf’ (hi’j is iene van de twie auteurs) prissenteerd wodde (foto: Lenus v.d. Broek).

Et popelaire morgenpergramme Fryslân fan ‘e moarn mit Jacob Stelwagen en Jantine Weidenaar is iene van de pergrammes die verni’jd wodden. Et gaot een halfure langer duren, en zal daoromme deurgaon tot half tiene. Neffens heufdredakteur Ingrid Spijkers het blieken daon dat een de hieltied grotere groep luusterders ok nao negen ure nog verlet het van ni’js en infermaosie. (Zie hierveur ok de webstee van de omroep.) In dit verni’jde pergramme zal butendat wekeliks een Stellingwarver kollum te heuren wezen, krek as ok iene in et Biltds. Veur de Stellingwarver kollum zorgt Jan Koops, hi’j is o.e. redaktielid van et Stellingwarfs tiedschrift De Ovend.

Veurig jaor hadden Jan de Groot van Stichting Bildts Aigene en doe nog Schrieversrontedirekteur Sietske Bloemhoff een gesprek mit Ingrid Spijkers. Dat was omreden beide taelinstituten vunnen dat d’r wel es wat meer ommedaenken veur beide taelen op ’e omroep wezen kunnen zol. Vrouw Spijkers kon heur daor goed in vienen, zodat van die tied of mit riegelmaot o.e. citaoten van Stellingwarvers en Bildkers in de eigen taelen bruukt wodden op mit naeme de webstee van de omroep. Ok de meugelikheden veur een kollum in beide taelen wodden positief bepraot, en mit goed risseltaot zo dee een schoffien laeter blieken. Wanneer en hoe laete de eerste Stellingwarver kollum percies te beluusteren wezen zal is op dit mement nog niet dudelik.