Algemien

Op vri’jdag  28 oktober  kreeg Harmen Houtman tiedens een kulturele aovend de eerste pries uutrikt van een verhaelewedstried. Die wedstried wodde orgeniseerd deur STEM  (Stichting Taalpodium  Emmen). De uutrikkinge was in de Nacht van de Nacht in de Grote Karke in dat plak. Et  thema van de verhaelewedstried was et toepasselike  woord ’Donker/Duuster’.  D’r weren mit mekeer rond de veertig inzendings.

Veur de kattegorie Streektael  stuurde Houtman et verhael ’Een zaacht vellegien’ in.  Prissentaoter   Eric van Oosterhout, neerlandikus en borgemeister van de gemiente  Hunze en AA, hadde veurofgaonde an de uutrikkinge een vraoggesprek mit Harmen Houtman.  Die vertelde dat veural de Schrieversronte  een enorme anvieterende rolle het bi’j et schrieven en et behoold van de Stellingwarver  tael.

Nao et veurlezen  van et winnende verhael  kwammen  de volgende opmarkings  van de juryleden  Jan Veenstra (Drentse schriever), Ton Peters (redaktie Roet/ schriever/dichter) en Coosje Hoekstra (schriever en redaktrice): ‘Een geweldig verhael mit een verrassend aende. De tragiek van de ienzemheid is goed weergeven. Et geft  de stried tegen et noodlot goed weer.  D’r is spraoke van een lakonieke meniere van vertellen. D’r is zeker gien drama kreëerd.’

Et winnende verhael  staot mit vuuftien ere verhaelen in de bundel ’Duister’ die as op die aovend ok prissenteerd wodde. Tiedens de aovend weren d’r optredens van schriever  A.L. Snijder (winner van de Constantijn Huygenspries in 2010), Jan Veenstra en Ton Peters. Veur meziek zorgde et Swing String Quartet.

Freddie de Vries (links) en Ruurd Jelle van der Leij kregen de penning die bi’j de H.J. Bergveldpries heurt, en die ontwurpen is deur beeldhouwer Guus Hellegers

Et wodde maendagaovend 17 oktober een feestelik gebeuren in Berkoop. Daor wodde de H.J. Bergveldpries 2016 uutrikt an Freddie de Vries en Ruurd Jelle van der Leij. De Vries en Van der Leij kregen de pries veur heur in 2012 verschenen ’Et Stellingwarver voegelboek’.

Tegen de zeuventig meensken maekten de biezundere zesjaorlikse gebeurtenis mit

Veur de jury bleek et gien makkelike opgaove om tot een oordiel te kommen, bleek uut et juryrepot dat deur juryveurzitter Carel Zuil veurlezen wodde. Wat et anbod anbelangt was d’r spraoke van een grote verscheidenhied, zo zee hi’j. D’r kwam nogal wat literetuur in anmarking, mar ok biografienen, geschiedenis en meziek. De jury hadde o.e. ommeraek veul wardering veur de veldnaemeboekies die deur de jaoren henne deur de Schrieversronte uutgeven binnen. Dat gul ok veur de uutgiften van biografienen van Rob Zethoven, Gerrit Hof en Lies Boersma en veur de grote inzet van Sjoukje Oosterloo veur et Stellingwarfs. Daornaost was d’r veul lof veur et kienderboek ‘Winterwille’, ‘De dörpen van Stellingwarf in oolde beelden’, ‘Van schossel tot slingerpad’ (gedichten en foto’s) en ‘Verzin’ van Roely Bakker.

De gemienten wodden vertegenwoordigd deur borgemeister Van Klaveren van West-Stellingwarf (links) en kultuurwethoolder De Boer van Stellingwarf-Oostaende 

Flora en fauna

‘In de veurbi’je jaoren verschenen d’r ok fraaie flora- en faunaboeken zoas Vissen, amfibienen en reptielen in Stellingwarf van Henk J. Jager mit foto’s van Klaas van der Veen. Eerder publiceerde Jager al Et Stellingwarver Plaanteboek. We hopen dat d’r nog meerdere boeken volgen over de flora en fauna van de Stellingwarven,’ zo gaf de jury an.

De maekers van ‘Et Stellingwarver voegelboek’ zorgden veur een leesbere, toegaankelike tekst veur iederiene en biezundere, onmisbere foto’s 

Et Stellingwarver voegelboek

‘De jury wil benaodrokken dat niet alliend direkt literair wark een bi’jdrege levert an oons gebied. Ok historische, geografische, archeologische en flora- en fauna boeken doen dat.

’De uutaendelike keuze van de jury is valen op Et Stellingwarver Voegelboek schreven deur Freddie de Vries mit foto’s van Ruurd Jelle van der Leij. Et boek is schitterend uutgeven. De tekst is leesber, toegaankelik veur iederiene en niet hoogdraevend. De Vries schrift in een persoonlike stiel. De Stellingwarver voegelnaemen, die veur vule meensken onbekend binnen, blieven op disse meniere beweerd in et onthoold. Trouwens, dat is ok et geval in de boeken van Henk J. Jager en Klaas van der Veen. De jury vragt ok extra ommedaenken veur de slim biezundere foto’s die onmisber binnen in dit voegelboek. Veur iederiene zal et dudelik wezen dat et maeken van disse foto’s geweldig vule tied en muuite kost hebben moet. Om die reden miende de jury de Bergveldpries uutrikken te moeten an de schriever en fotograaf van Et Stellingwarver Voegelboek. Chapeau veur Freddie de Vries en Ruurd Jelle van der Leij!’

De jury beston dit keer uut Grietje Bosma, Peter Riksma (links) en Carel Zuil

Warkgroeplid Attie Nijboer schreef twie prachtige gedichten veur elk van de maekers van et boek

Geldbedrag, penning en gedichten

Nao et schoft rikte Schrieversronteveurzitter Jan Baas de H.J. Bergveldpries 2016 uut. Die pries bestaot uut een geldbedrag van € 1.000,- en een speciaole penning die indertied ontwurpen is deur beeldhouwer Guus Hellegers.

Warkgroeplid Attie Nijboer hadde nog veur een biezundere verrassing zorgd. Veur beide winners hadde ze een toepasselik gedicht schreven, dat ze nao et veurlezen d’r van an heur overhaandigde.

Veul wardering was d’r veur de meziek van Johannes Peetsma (links) en Marius van der Leij van ‘The Given Horse’ 

The Given Horse

De aovend wodde muzikaol opfleurd deur et bekende duo ‘The Given Horse’. Johannes Peetsma en Marius van der Leij – hi’j is een bruur van Ruurd Jelle – leuten eigen wark heuren, bewarkings van nommers van The Doors én een Grunningstaelig lietien van Ede Staal.

Schrieversronteveurzitter Jan Baas bedaankte de warkgroep die de prissentaosie veurtreffelik orgeniseerde. V.r.n.l. Gerard Floor, Attie Nijboer, warkgroepveurzitter Frank Spijkers, Geke Zanen en veurzitter Jan Baas

De Stellingwarver Schrieversronte kan op een ommeraek slaegde aovend weerommezien. De volgende Bergveldpries wodt uutrikt in 2022.

Foto’s: Lenus v.d. Broek

Oflopen deensdag hebben de leerlingen van de basissschoele ’t Holtpad van Ni’jhooltpae een kuier maekt deur een diel van heur dorp. Ze wodden daorbi’j in drie groepen opdield en begeleid deur dörpsgids Geert Lantinga uut Wolvege. D’r was veural andacht veur oolde gebouwen zoas et dörpskefé ‘De Schieve Deure’, et eerste schoelegebouw en de vroegere botterfebriek.  Veerder wodde mit de kiender uutgebreid van gedaachten wisseld over de naeme van et dörp, de schoele en et Multifunktioneel Centrum. Tiedens de kuier weren d’r  foto’s om de kiender et heden en verleden mit mekeer vergelieken te laoten.

Veul ommedaenken was d’r veur de verhaelen rond et staandbeeld ‘De Takkemaeker’. Lantinga vertelde daorover an de haand van echte takkebossen, talhoolties, stekpaolties en een bessem van barkeries. Zoks maekte uteraord hiel veul indrok bi’j de leerlingen.

In de Weembosch wodde stillestaon bi’j de oolderdom van de juust kapte dennebomen. D’r wodde mitien hiel wat materiaol mitneumen veur de haasttaofel in de schoele.

Alle leerlingen en Geert Lantinga vunnen et een meraokels mooie dag, waor ok nog even et thema van de kienderboekeweke ‘Veur altied jong’ an de odder kwam.

De Stellingwarver Schrieversronte orgeniseert en bödt dörpskuiers en netuurexkursies an Stellingwarver basisschoelen an in et kader van et vak Hiemkunde in et basisonderwies.

   

Bovenste foto’s: D’r is veul hiemkundig lesmateriaol te zien in de pebliekshal van et gemientehuus in Wolvege. Op ‘e foto daoronder vertelt de heer Jan de Vries over de biezunderheden van et vak Hiemkunde in et basisonderwies. (Foto’s: Lenus v.d. Broek)

Oktober is de Maond van de Geschiedenis. In de pebliekshal van et gemientehuus van West-Stellingwarf in Wolvege is daoromme een tentoonstelling te zien van archiefstokken over de Hiemkundelessen die sund 1988 op ‘e Stellingwarver basisschoelen geven wodden.
Op vri’jdag 14 oktober wodde de tentoonstelling om 14.00 ure officieel eupend en gaf de heer Jan de Vries daornao een lezing over dit onderwarp in de raodszael. De heer De Vries was indertied heufd van de ofdieling onderwies van de gemiente en nauw betrokken bi’j et opzetten en invoeren van et vak Hiemkunde. Dat laeste was per 1 augustus 1988 op ‘e Stellingwarver basisschoelen.

Een wieziging van de wet leidde d’r in 1974 toe dat in de hiele perveensie Frieslaand et Fries as verplicht leervak invoerd wodden zol op alle legere scholen. Mit ingang van et schoelejaor 1980-1981 mos in et leerplan van de schoelen et vak Fries opneumen wezen. In de Stellingwerven leidde dat tot flink wat onrust.
Nao veul striederi’je en overleg tussen gemienten, schoelebesturen en de perveensie kreeg de regio uuteindelik ontheffing van de Friese verplichting en wodde et vak Hiemkunde invoerd. Dat, ok verplichte, vak zol vanof doe bestaon gaon uut zes heufdthema’s, en iene daorvan is de tael. De Stellingwarver Schrieversronte zorgt sund 1988 veur Stellingwarfstaelig lesmateriaol en lessen over de Stellingwarver streekkultuur.

 

Op veurdracht van de jury kent et bestuur van de Stellingwarver Schrieversronte de H.J. Bergveldpries 2016 toe an Freddie de Vries en Ruurd Jelle van der Leij, schriever en fotograaf van Et Stellingwarver Voegelboek. Bi’j Et Stellingwarver Voegelboek gaot et om een boek waor de voegels in beschreven wodden die in et gebied Stellingwarf veurkommen of veurkommen kunnen. De dudelike, toegaankelike wieze van et beschrieven van al die voegels, et prachtige fotomateriaol en een register mit naost de Stellingwarver naemen ok de naemen in et Nederlaans en Latien maekt dit boek biezunder en uniek.

Freddie de Vries (links) en Ruurd Jelle van der Leij vlak nao de prissentaosie van heur boek (foto: Marije Kuiper)

De H.J. Bergveldpries wodt toekend an personen of an instellings die heur inzetten, of inzet hebben, om et Stellingwarfs en de Stellingwarver streekkultuur uut te dregen, in schrift of op een aandere wieze. In heur besluut te kiezen veur Et Stellingwarver Voegelboek volgt et bestuur van de Stichting Stellingwarver Schrieversronte de unanieme veurdracht van de jury.

Et is de eerste keer dat de Schrieversronte disse eervolle pries, bestaonde uut een geldbedrag en een penning, uutrikken zal. Et doel is om dat iens in de zes jaor te doen.

Eerder rikten de Stellingwarver gemienten Oostaende en Westaende de pries om toerbeurt uut.

De uutrikkinge zal wezen op maendagaovend 17 oktober in et gebouw van de Schrieversronte in Berkoop. De bi’jienkomst is veur geneudigden.