Veul belangstelling veur Symposium 1517 – 2017

  

Zoe’n 75 personen maekten vri’jdagmiddag in et MFA van Berkoop et biezundere Symposium 1517-2017 mit. Dit symposium was op de eerste officiële dag van de viering van 500 jaor Oost-Stellingwarf. Ongeveer toegeliekertied gong in Oosterwoolde een tocht mit Oldtimers uut aende mit o.e. burgemeester Oosterman as iene van de dielnemers. Rond drie ure kwam die tocht deur Berkoop, en nam de burgemeester van Oostaende et eerste exemplaor in ontvangst van et ni’je boek Rentmeestersrekens van Stellingwarf-Oostaende en Stellingwarf-Westdaende dat schreven wodde deur Jerem van Duijl, Sjoerd Galema en Henk Bloemhoff. De Rentmeestersrekens van 1524-1531 bin belangrieke geschriften uut de eerste tied van de gemienten Oost- en West-Stellingwarf, die eerder as grieteni’jen anduded wodden. In zien reaktie gaf Harry Oosterman an niet alliend as burgemeester, mar ok as historikus, slim inneumen te wezen mit dit ni’je boek. Hi’j keek d’r naor uut om et boek zo gauw meugelik te lezen, leut hi’j weten. Veur de prissentaosie hadde Henk Bloemhoff in zien inleiding al verteld over dit biezundere onderwarp; de geschriften bin now veur et eerst veur iederiene toegaankelik.

  

Et symposium begon mit een lezing van Meindert Schroor over de periode van et Stellingwarver gebied vanof 1309 t/m 2017. Was et gebied eerder een redelik zelsstaandig gebied, rond 1500 kwam daor een aende an. In 1517 wodde et opdield in Stellingwarf-Oostaende en Stellingwarf-Westaende.

  

Nao een optreden van Marita Kruijswijk en Marian Nesse (et duo Marianta) die veur prachtige Middelieuwse meziek zorgden was et toe an de dadde lezing. Die wodde verzorgd deur Jelle Terluin, deskundige op et gebied van de heraldiek, mar ok kenner van de femilie Lyclama à Nijeholt. Van die femilie weren in vroeger tieden nogal wat leden grietman in de Stellingwarven.

Oost-Stellingwarf: nommer iene van netuurgemienten in Frieslaand

  

In de vierde lezing vertelde Michiel Herweijer – hi’j is in et daegeliks leven o.e. direkteur-siktaoris van de Noordelike Rekenkaemer – over wat de Stellingwarven deur de jaoren henne as gebied typeert. Herwijer gaf an dat zien onderzuuk lange niet volledig west was en dat hi’j hoopte dat hi’j mit zien verhael eren enthousiast maeken zol veur veerder onderzuuk. Opvalend nuumde Herweijer de toch wel redelik konstante keuze angaonde de politieke richting van de Stellingwarvers tot rond 2000. Tot die periode hadde toch mit naeme de PvdA de grootste anhang en dus ok bestuurders. Opmarkelik nuumde hi’j dat in oonze regio nao de Twiede Wereldoorlog hiel vlot alle krotten die d’r nog weren opruumd wodden. Biezunder is butendat dat Oost-Stellingwarf de grootste netuurgemiente van Frieslaand is, de eilanen daorbi’j niet mitrekende. Deur et Fochtelervene en et Drents-Friese Woold bestaot zoe’n 20% van et gebied uut netuur. West-Stellingwarf is nao Kollumerlaand en Opsterlaand de vierde, mit 10%.

Bundel mit vier lezings

  

Dagveurzitter was oold-veurzitter van de SSR Ype Dijkstra; et symposium wodde orgeniseerd deur de Historische Vereniging Appelsche e.o., de Historische Vereniging Oosterwolde e.o., de Vereniging Historie Weststellingwerf e.o. en de Stichting Stellingwarver Schrieversronte. De vier lezings verschienen mit een schoffien in een bundel, die krek as et symposium financieel meugelik maekt wodt deur de gemiente Oost-Stellingwarf.

FOTO’S: LENUS V.D. BROEK

 

Drie ni’je bestuursleden Stellingwarver Schrieversronte

V.l.n.r.: Geertje Otten, Klaas van Weperen en Akkie Zeilstra

Tiedens de jaorvergeerdering van de Stellingwarver Schrieversronte op 18 meie wodde ofscheid neumen van de bestuursleden Peter Riksma (Zaandpol) en Jan Baas (De Oosterstreek). Beide bestuursleden weren neffens et huushooldelik riegelment nao zes jaor oftredend en niet herkiesber. Et laeste jaor was Jan Baas plaetsvervangend veurzitter omreden nao et ofscheid van Ype Dijkstra in 2016 – Dijkstra was doe negen jaor veurzitter west – een vakketure ontstaon was. De ni’je bestuursleden bin Geertje Otten uut Uffelte (van vroeger van De Hoeve), Akkie Zeilstra uut Raevenswoold en Klaas van Weperen uut Oosterwoolde. Van Weperen wodde benuumd as veurzitter van de stichting.

  

Plv. veurzitter Jan Baas bedaankt bestuurslid Peter Riksma veur die zien jaorenlange inzet veur de SSR; bestuurslid Hendrik Fokkema daankt Jan Baas veur zien jaoren as bestuurslid en veural ok veur zien grote inzet as plaetsvervangend veurzitter

De agenda wodde vlot deurwarkt; angaonde de jaorverslaegen weren d’r gien op- of anmarkings en ok bi’j de rondvraoge kwam d’r niks op ’e bodden.

V.l.n.r.: oold-veurzitter Ype Dijkstra, veurzitter Klaas van Weperen en plaetsvervangend oold-veurzitter Jan Baas

Nao et schoft vertelde Henk Bloemhoff as bestuurslid van SONT (Streektaelorgenisaosie Nedersaksisch Taelgebied) over de staand van zaeken angaonde de veerdere erkenning van et Nedersaksisch en dus ok et Stellingwarfs. Op et mement wodt warkt an een veerdere Nederlaanse erkenning van et Nedersaksisch; de verwaachting is dat ien en aander nao de zommer veur mekaander wezen zal. Sund 1995 is et Stellingwarfs al erkend onder diel 2 van et Europees Haandvest veur minderhiedstaelen.

Foto’s: Lenus v.d. Broek

De Stellingwarver Rentmeestersrekens in drok

De Rentmeestersrekens van 1524-1531 bin belangrieke geschriften uut de eerste tied van de gemienten Oost-Stellingwarf en West-Stellingwarf, die eerder as grieteni’jen anduded wodden.

De grietmannen mossen verschillende soorten  inkomsten en uutgiften sekuur prissenteren in heur rekens en daor mossen ze jaorliks mit naor de Rentmeester-Generaol in Liwwadden, om ien en aander op te leveren en te bespreken. Behalve waor ze geld veur inbeurden en waor ze geld an uutgavven lees ie in de rekens ok over alderhaande belangrieke taeken. Zoas de dörpen inspekteren of de bewaopening wel voldoende was, meensken beboeten die een overtreding of misdrief begaon hadden, zorgen veur goed onderhoold van wegen, en al zo meer. Riegelmaotig ok mossen ze meensken oppakken en vaastezetten, en eventueel overleveren an et gezag in Liwwadden.

De rekens bestonnen an now toe allienig in heur oorspronkelike vorm, en dus in origineel haandschrift. Dat is slim lastig te lezen, mar op 19 meie verschienen ofschriften van beide rekens in drok, dus in ‘gewone letters’. Uutgever Stellingwarver Schrieversronte maekt zo een belangrieke bron beschikber veur sneupers en specialisten op et terrein van oonze vroege 16de-ieuwse geschiedenis. De Schrieversronte vreug en kreeg daorveur uteraord mitwarking van inkelde specialisten.

Een peer kundige kenners van oold schrift wodden bereid vunnen om de geschriften  te ’traanskriberen’.  Heur wark was al een posien klaor en verschient bi’jkotten  in een boekwark van 127 blz. Disse specialisten bin Jerem van Duijl, as promovendus bi’j de universiteit van Leiden doende mit onderzuuk naor de eventaoris van et Huus van de Duutse Orde. Van Duijl zorgde veur de traanskriptie van Stellingwarf-Oostaende. Sjoerd Galema is specialist (vri’jwilliger) an et Regionaal Archief Zutphen. Hi’j maekte een ofschrift van de rekens van Stellingwarf-Westaende. Pensioneerd taelonderzuker Henk Bloemhoff koördineerde en zorgde veur een kotte inleiding. Et eerste exemplaor van et ni’je boek wodt tiedens et Symposium 1517-2017 (op 19 meie in Berkoop) uutrikt an burgemeester Harry Oosterman. De pries van de uutgifte is € 15,-  De oplaoge is beparkt.

 

Stellingwarfs gedicht op doeken meziekkoepel Appelsche

Woensdagmiddag de 10e meie was d’r op ‘e Boerestreek in Appelsche een feestelike bi’jienkomst bi’j de meziekkoepel. Die koepel is now veurzien van acht doeken. Op ‘e doeken is een Stellingwarfstaelig gedicht te lezen van Attie Nijboer van Oosterwoolde. In et gedicht beschrift Attie heur herinnerings an Appelsche, mar ok hoe ze de tied van now erveert.

Zoe’n negen jaor leden schreef ze een gedicht over Appelsche veur et boek ‘Gien plak dat mi’j zo trekt’, van Henk Bloemhoff. In dat boek kommen biezunderheden an de odder over alle dattien dörpen van Stellingwarf-Oostaende. In eerste instaansie zol dat gedicht plaetst wodden, mar aenlik was d’r wel ruumte veur meer, zo gaf de zeilmaekeri’je an die veur de ni’je doeken zorgde. Attie schreef daoromme nog een tal koepletten extra, en in dat diel komt mit naeme et Appelsche van now an bod:

Appelsche doe en now

Ik greef diepe in mien onthoold

We fietsen zonder jasse

De flesse riedel in de tasse

Smaekt doukies lekker koold

We wanen oons in de grote dunen

En bin op ’e zaandvlakte anbelaand

Daor gaon we speulen in et gele zaand

Wowwe muui van et ommestrunen

We spattelen in de poele

Et waeter is lekker koel

Doukies biwwe van doel

En greef een grote koele

Hewwe dan nog genog kracht speerd

Dan op ’e weerommereize naor de Bosbarg!

Dat vienen we hielemaol niet arg

Et uutzicht is et klauteren weerd

Tot besluut nemen wi’j altemet

Bi’j de kiosk over de straote

Een hiele grote maote

Zak petat mèt

Appelsche now,  jaoren laeter

Ie kregen een mederner gezicht

Hier en daor bin ie wat eers inricht

De zaandvlakte mist et spattelende waeter

Toch vulen wi’j oons bi’j  jow op oons gemak

Ie blieven pattie meensken behaegen

Alderdeegst tot in lengte van daegen

Jong en oold geniet, komt grif an zien gerak

Appelsche, hatte in et Drents-Friese Woold

Verbint keunst, rekreaosie en kultuur

In de midden van de netuur

Veur een lang en leefber behoold

(Foto: Sietske Bloemhoff)

Op basisschoele De Riemsloot: eerste aktiviteit in kader 500 jaor Oost-Stellingwerf

  

  

Deensdagmiddag de 2 meie was et dan zoveer: de periode van aktiviteiten en feestelikheden vanwegens 500 jaor Oost-Stellingwarf is begonnen! Op basisschoele De Riemsloot in Appelsche was de eerste veurstelling van et vertel-meziektheaterspul ’Het feest van de eerste grietman’.

Tiedens de veurstelling wodt de leerlingen d.m.v. een vertelling en meziek een levendig beeld schetst over de woelige tied tussen 1500 en 1517. Dat gebeurt deur drie meensken van 500 jaor leden, o.e. de laeste stelling van Stellingwarf, weer tot leven te wekken.

De leerlingen van groep acht van De Riemsloot geneuten mit volle teugen en wodden ok aktief bi’j de veurstelling betrokken. Al mit al wodde et een groot feest veur de kiender én veur de grietman en zien gevolg.

Et pergramme wodde saemensteld deur Histotolk Frank Spijkers en et muzikaole duo Marianta mit middelieuwse meziek. ‘Het feest van de eerste grietman’ is een saemenwarkingsverbaand tussen Vrijstaat De Stellingen en de Stellingwarver Schrieversronte. De kommende tied zal et gezelschop nog een achttal aandere schoelen bezuken. Butendat kun schoelen die heur nog niet anmelded hebben veur dit pergramme dat nog doen. Die schoelen kun kontakt opnemen mit de Stellingwarver Schrieversronte: 0516-451108, info@stellingwarfs.nl.

Dit projekt wodde meugelik maekt deur subsidie van de gemiente Ooststellingwerf.

Foto’s: Lenus v.d. Broek